Thời gian là một trong những thứ đã trôi qua sẽ không thể trở lại được. Do vậy, cần sử dụng thời gian để làm việc, học tập một cách khoa học, tránh lãng phí sẽ giúp mỗi người hoàn thành được những mục tiêu của bản thân và góp phần thực hiện các mục tiêu lớn của tập thể.
Tiết kiệm thời gian là một trong những bài học về chữ “Kiệm” mà sinh thời Chủ tịch Hồ Chí Minh đã luôn quan tâm giáo dục cho chiến sỹ, đồng bào, đặc biệt là thế hệ trẻ. Bác Hồ thường căn dặn mọi người phải thực hành tiết kiệm; tiết kiệm sức lao động, tiền bạc, đặc biệt là tiết kiệm thời gian. Với Bác, đức tính tiết kiệm thời gian là rất quý báu, Người luôn quý trọng, sử dụng hiệu quả thời gian bằng cách sắp xếp kế hoạch cụ thể, chi tiết để sao cho không bị lãng phí thời gian một cách vô ích. Người luôn cần mẫn tận dụng thời gian làm việc.
Tiết kiệm thời gian của Bác không chỉ là tiết kiệm cho mình, trong các cuộc họp, gặp mặt… mà còn không để lãng phí thời gian cho mọi người. Câu chuyện về tiết kiệm thời gian của Chủ tịch Hồ Chí Minh rất nhiều, có thể lấy một vài ví dụ nhỏ để minh chứng: Vào năm 1945, mở đầu bài nói chuyện tại lễ tốt nghiệp khóa V Trường huấn luyện cán bộ Việt Nam, Người thẳng thắn góp ý: “Trong giấy mời tới đây nói 8 giờ bắt đầu, bây giờ 8 giờ 10 phút rồi mà nhiều người chưa đến. Tôi khuyên anh em phải làm việc cho đúng giờ, vì thời gian quý báu lắm”)(1)..
Trong kháng chiến chống Pháp, một đồng chí cấp tướng đến làm việc với Bác sai hẹn mất 15 phút, tất nhiên là có lý do: mưa to, suối lũ, ngựa không qua được. Bác bảo:
– “Chú làm tướng mà chậm đi mất 15 phút thì bộ đội của chú sẽ hiệp đồng sai đi bao nhiêu? Hôm nay chú đã chủ quan, không chuẩn bị đầy đủ các phương án, nên chú đã không giành được chủ động”)(2)..
Một lần khác, Bác và đồng bào phải đợi một đồng chí cán bộ đến để bắt đầu cuộc họp. Bác hỏi:
– “Chú đến chậm mấy phút?
– Thưa Bác, chậm mất 10 phút ạ!
– Chú tính thế không đúng, 10 phút của chú phải nhân với 500 người đợi ở đây”)(3)..
Bác quý thời gian của mình bao nhiêu thì cũng quý thời gian của người khác bấy nhiêu, vì vậy thường không bao giờ để bất cứ ai phải đợi mình. Năm 1953, Bác quyết định đến thăm lớp chỉnh huấn của anh chị em trí thức, lúc đó đang bước vào cuộc đấu tranh tư tưởng gay go. Tin vui đến làm náo nức cả lớp học, mọi người hồi hộp chờ đợi. Bỗng chuyển trời đột ngột, mây đen ùn ùn kéo tới, rồi một cơn mưa dồn dập, xối xả, tối đất, tối trời, hai ba tiếng đồng hồ không dứt. Ai cũng xuýt xoa, tiếc rẻ: mưa thế này, Bác đến sao được nữa, trời hại quá.
Giữa lúc trời đang trút nước, lòng người đang thất vọng, thì từ ngoài hiên lớp học có tiếng rì rào, rồi bật lên thành tiếng reo át cả tiếng mưa ngàn, suối lũ:
– Bác đến rồi, anh em ơi! Bác đến rồi!
Trong chiếc áo mưa ướt sũng nước, quần xắn đến quá đầu gối, đầu đội nón, Bác hiện ra giữa niềm ngạc nhiên, hân hoan và sung sướng của tất cả mọi người.
Về sau, anh em được biết: giữa lúc Bác chuẩn bị đến thăm lớp thì trời đổ mưa to. Các đồng chí làm việc bên cạnh Bác đề nghị Bác cho báo hoãn đến một buổi khác. Có đồng chí đề nghị tập trung lớp học ở một địa điểm gần nơi ở của Bác…Nhưng Bác không đồng ý: “Đã hẹn thì phải đến, đến cho đúng giờ, đợi trời tạnh thì biết đến khi nào? Thà chỉ một mình Bác và một vài chú nữa chịu ướt còn hơn để cho cả lớp học phải chờ uổng công!”)(4)..
Ba năm sau, dịp Tết cổ truyền của dân tộc, hàng trăm đại biểu các tầng lớp nhân dân thủ đô tập trung tại Ủy ban Hành chính thành phố để lên chúc tết Bác Hồ. Sắp đến giờ lên đường trời bỗng đổ mưa như trút. Giữa lúc mọi người còn đang lúng túng thu xếp phương tiện cho đoàn đi để Bác khỏi phải chờ lâu thì bỗng xịch, một chiếc xe đậu trước cửa. Bác Hồ từ trên xe bước xuống, cầm ô đi vào, lần lượt bắt tay, chúc tết mỗi người, trong nỗi bất ngờ rưng rưng cảm động của các đại biểu.
Thì ra, thấy trời mưa to, thông cảm với khó khăn của Ban tổ chức và không muốn các đại biểu vì mình mà vất vả, Bác chủ động, tự thân đến tại chỗ chúc tết các đại biểu trước.
Qua các câu chuyện trên chúng ta thấy Bác luôn 
trân quý thời gian không chỉ của mình mà còn của mọi người. Tuy nhiên, hiện nay, có không ít bạn trẻ chưa thực sự trân trọng quỹ thời gian của mình và của người khác, sử dụng thời gian cho công việc chưa hiệu quả. Một trong những biểu hiện có thể thấy rõ nhất là lãng phí thời gian. Đến trường, đến nơi làm việc, tham dự các buổi sinh hoạt tập thể muộn là lãng phí thời gian.
Học sinh, sinh viên trốn tiết, bỏ giờ, thậm chí, ngồi trong lớp nhưng không chú ý vào bài học, làm việc riêng cũng là lãng phí thời gian… Đến kỳ nghỉ, thay vì tham gia các hoạt động xã hội thì nhiều bạn lại lựa chọn cách ngồi hàng giờ trước máy vi tính chỉ để lướt facebook, zalo “chém gió”, xem tik tok, chơi điện tử…
Những năm gần đây, ngày càng nhiều học sinh sau khi không trúng tuyển vào trường đại học đúng nguyện vọng của mình đã sẵn sàng bỏ ra 1 năm “học tạm” tại một trường cao đẳng, đại học nào đó để “chữa cháy”, chờ cơ hội thi lại hoặc trốn tránh thực hiện nghĩa vụ quân sự. Đây là một trong những biểu hiện lãng phí thời gian của nhiều thanh niên hiện nay.
Bên cạnh đó, nhiều bạn trẻ còn sử dụng, phân chia thời gian không hợp lý, ảnh hưởng đến sức khỏe và hiệu quả công việc. Đó là tình trạng “ngày ngủ, đêm thức”, “giờ này, việc nọ”, làm việc mà không tập trung… Ngoài ra, không ít thanh niên chỉ quen hưởng thụ, sử dụng hầu hết quỹ thời gian vào việc tụ tập bạn bè, chơi bời quán xá mà quên đi trách nhiệm học tập của mình và cống hiến cho cộng đồng.
Tiết kiệm thời gian nhưng cũng không phải vì thế mà sống “vội vàng”. Nhiều bạn trẻ chỉ vì muốn nhanh hơn vài giây nên sẵn sàng phóng nhanh, vượt ẩu, vượt đèn đỏ để rồi gây ra những vụ tai nạn giao thông hết sức đáng tiếc. Nhiều bạn nghĩ rằng tiết kiệm thời gian là phải “sống gấp”, “sống vội” nên sẵn sàng chạy theo lối sống hưởng thụ với tâm lí “sống để không lãng phí tuổi trẻ”. Học tập tấm gương của Bác về tiết kiệm thời gian, các bạn trẻ, đặc biệt là các đoàn viên thanh niên cần ý thức được việc sử dụng thời gian một cách khoa học và hiệu quả trong quá trình học tập cũng như làm việc, bởi “thời gian quý báu lắm”./.
———————
(1), (2), (3), (4): Ban tuyên giáo trung ương (2007), 117 Chuyện kể về tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, NXB chính trị Quốc gia – Sự thật, tr200-201.
Tác giả: Hà Thị Kim Tuyến
